در طراحی سازههای مقاوم در برابر زلزله، توجه به تقویت دیوارها امری حیاتی و غیرقابل اغماض است. یکی از عناصر کلیدی برای افزایش پایداری جانبی دیوارهای بنایی، استفاده از انواع میلگرد بستر است که عملکردی مؤثر در کاهش آسیبپذیری ساختمان در برابر نیروهای لرزهای و جانبی دارند. میلگرد بستر نهتنها موجب یکپارچگی بیشتر در سازه میشود، بلکه با کاهش تمرکز تنش، از ایجاد ترکهای حرارتی و نشستهای موضعی جلوگیری میکند. شرکت سازه بستر آروشا با بهرهگیری از استانداردهای مهندسی نوین، توانسته با استفاده هدفمند از این تکنولوژی، ایمنی و دوام پروژههای اجرایی خود را تضمین کند.
آنچه در این صفحه مطالعه خواهید کرد:
Toggleدرباره میلگرد بستر
میلگرد بستر یک تقویتکننده فلزی است که در دیوارهای بنایی بین رجهای ملات قرار میگیرد و با افزایش مقاومت دیوار در برابر تنشهای جانبی، نقش کلیدی در پایدارسازی سازه دارد. ساختار این میلگردها به دو صورت نردبانی و زیگزاگی طراحی میشود تا بسته به نوع دیوار، پاسخ مناسبی به نیروهای داخلی و خارجی بدهد. اجرای اصولی میلگرد بستر، باعث کاهش ترکهای انقباضی و جلوگیری از آسیبدیدگی در برابر زلزله میشود. در پروژههای حرفهای، انتخاب میلگرد بستر متناسب با نیاز سازه، گامی مهم در تضمین ایمنی است. میلگرد بستر بهعنوان یک تکنولوژی نوین در صنعت ساختوساز، جایگاه ویژهای در بین سیستمهای مقاومسازی پیدا کرده است.
شناخت دقیق انواع میلگرد بستر
در دیوارهای بنایی، جهت افزایش عملکرد لرزهای و حفظ انسجام سازه، از شبکههای مسلحکنندهای بهنام میلگرد بستر استفاده میشود. این میلگردها عمدتاً بهصورت نردبانی، زیگزاگی و کامپوزیتی تولید میشوند که هر یک دارای کاربرد خاصی در پروژههای مختلف ساختمانی هستند. بسته به نوع سازه، ارتفاع دیوار، موقعیت لرزهای و کاربری ساختمان، انتخاب صحیح نوع میلگرد بستر میتواند نقش بسیار مؤثری در افزایش ایمنی سازه ایفا کند.
- میلگرد بستر نردبانی
مدل نردبانی، یکی از متداولترین انواع میلگرد بستر است که بهصورت موازی و صاف در بستر ملات بین رجهای دیوار اجرا میشود. این نوع میلگرد بستر:
- مناسب برای دیوارهای داخلی و تیغهها
- قابلاجرا در سازههای با ارتفاع متوسط
- کاهشدهنده ترکخوردگی ناشی از تنشهای حرارتی
در سیستمهای دیوارچینی با ملات ماسه سیمان، این نوع میلگرد، امکان توزیع یکنواخت تنش و پیشگیری از تمرکز نیرو در یک نقطه را فراهم میآورد. کاربرد انواع میلگرد در ساختمان بدون لحاظ این مدل در دیوارهای غیر باربر ناقص خواهد بود.
- میلگرد بستر زیگزاگی
نوع زیگزاگی یا خرپایی، با ساختار مثلثیشکل و اتصالهای مورب، برای دیوارهای باربر یا نیمهباربر استفاده میشود. در مناطقی با احتمال زلزله بالا، انتخاب این نوع میلگرد بستر الزامی محسوب میشود.
- افزایش توان جذب نیروهای جانبی
- بالا بردن مقاومت کششی و فشاری
- مناسب برای دیوارهای بلند و میانقابی
اجرای صحیح این مدل طبق استاندارد، مستلزم نصب دقیق در بین رجها و رعایت ضخامت ملات بهمنظور پوشش کامل میلگرد است. در پروژههای شرکت سازه بستر آروشا، این مدل بهصورت گسترده در سازههای میانقابی پیادهسازی شده و نتایج مطلوبی به همراه داشته است.
- میلگرد بستر کامپوزیتی
نسل جدیدی از تقویتکنندهها، میلگرد بستر کامپوزیتی است که از الیاف پلیمری تقویتشده ساخته میشود. این نوع میلگرد:
- بسیار سبک و مقاوم در برابر خوردگی
- مناسب برای فضاهای حساس مانند بیمارستانها
- مقاوم در برابر امواج مغناطیسی و مواد شیمیایی
اگرچه قیمت بالاتری دارد، اما در پروژههایی با شرایط محیطی ویژه یا نیاز به عمر طولانی، انتخابی حرفهای و اقتصادی به شمار میرود. انواع میلگردها تنها زمانی اثربخش هستند که با توجه به شرایط محیطی و سازهای بهدرستی انتخاب شوند.
کاربرد انواع میلگرد در ساختمان
کاربرد انواع میلگرد در ساختمان بستگی مستقیم به نوع سازه، بار وارد بر دیوار، تعداد طبقات و شرایط لرزهای منطقه دارد. اجرای میلگرد بستر باید بهگونهای انجام شود که ضمن تضمین انتقال یکنواخت نیرو، قابلیت جابجایی سازه در هنگام زلزله حفظ شود. بر اساس الزامات فنی:
- در دیوارهای داخلی، از مدل نردبانی استفاده میشود.
- در دیوارهای باربر یا میانقابی، مدل زیگزاگی اولویت دارد.
در دیوارهایی با ارتفاع بیش از ۴٫۵ متر، ترکیب تیرک و میلگرد بستر لازم است
بیشتر بخوانید: انواع وال پست در ساختمان سازی
مقایسه با انواع میلگرد ساختمانی
در حالی که انواع میلگرد ساختمانی نظیر A2 یا A3 برای آرماتوربندی ستون و سقف استفاده میشوند، میلگرد بستر نقش مکمل در دیوارهای بنایی ایفا میکند. تفاوتها در جدول زیر مشخص شدهاند:
ویژگی | میلگرد ساختمانی | میلگرد بستر |
محل استفاده | ستون و سقف | دیوار و تیغه |
هدف | انتقال بار ثقلی | افزایش پایداری جانبی |
شکل ظاهری | گرد و آجدار | نردبانی یا زیگزاگی |
نحوه اجرا | بتنریزی | نصب بین رجهای آجر |
این تفاوتها نشان میدهد که درک صحیح از انواع میلگرد بستر و انواع میلگردها برای طراحی سازهای با عملکرد بالا ضروری است.
ضوابط اجرایی میلگرد بستر طبق استاندارد
براساس استاندارد ضمیمهشده، نکات مهم در اجرای میلگرد بستر بهصورت زیر است:
- استفاده از میلگرد گالوانیزه یا ضدزنگ مطابق مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان
- فاصله عمودی بین ردیفهای میلگرد بستر حداکثر یک متر
- سطح مقطع تقویتی باید حداقل 0.0025 برابر سطح مقطع موثر دیوار باشد
- برای دیوارهای با ملات نازک، استفاده از بستهای U شکل یا میلگرد نردبانی لازم است
در شکلهای اجرایی صفحه 14 و 15 فایل PDF، نمونههایی از نصب صحیح میلگرد بستر نردبانی و خرپایی در دیوارهای بلوکی نشان داده شده که عملکرد دوطرفه دیوار را در برابر نیروهای زلزلهای تضمین میکنند.
ترکیب با عناصر دیگر: وادار و تیرک
در دیوارهایی که طول آنها بیش از ۶ متر یا ارتفاع بیش از ۴٫۵ متر باشد، باید از وادارهای قائم و تیرکهای افقی بهعنوان تکیهگاه استفاده شود. در این موارد، میلگرد بستر در بین وادارها قرار گرفته و بهصورت پیوسته ادامه مییابد تا از تمرکز تنش جلوگیری شود. استفاده از شاخکهای انتهایی برای اتصال میلگرد به وادار نیز در فایل آمده که پایداری بیشتری ایجاد میکند.
انتخاب میلگرد بستر مناسب؛ الزام حرفهای
مهندسان مجرب و شرکتهای پیشرو همچون سازه بستر آروشا، برای هر پروژه ساختمانی ابتدا نوع دیوار، اقلیم محل ساخت، بودجه، و الزامات سازهای را بررسی کرده و بر اساس این دادهها، میلگرد بستر مناسب را انتخاب میکنند. این رویکرد باعث کاهش هزینههای بلندمدت تعمیرات و افزایش سازگاری با الزامات آییننامهای شده است. استفاده از میلگرد بستر با نصب اصولی و پوشش ملات کافی، موجب انسجام مصالح بنایی، کاهش ناپایداریهای موضعی و تقویت اتصال دیوار به قاب میشود.
نتیجهگیری
استفاده از انواع میلگرد بستر بهعنوان ابزاری برای ارتقای عملکرد لرزهای دیوارها، نهتنها رویکردی علمی بلکه الزامی مهندسی برای تضمین ایمنی سازهها محسوب میشود. اجرای صحیح، انتخاب دقیق و ترکیب هدفمند این میلگردها با انواع میلگرد ساختمانی میتواند ساختارهایی پایدار، ایمن و مطابق با استانداردهای روز خلق کند. در این مسیر، شرکتهایی همچون سازه بستر آروشا با تکیه بر دانش تخصصی، تجربه اجرایی و رعایت استانداردهای دقیق، توانستهاند راهکاری اصولی و حرفهای برای استفاده از انواع میلگرد بستر در پروژههای ساختمانی ارائه دهند.







