کاربرد وال پست ها
کاربرد وال پست ها
وظیفه اصلی این سازه، توزیع صحیح نیروهای وارده بر دیوار است. با این وجود، کاربرد وال پست را میتوان در چند بند زیر توضیح داد:
در انتهای سالنهای صنعتی یا فریمهایی که دهانه زیاد دارند و در انتهای آنها دیوار قرار میگیرد.
در اجرای انواع دیوارها و تیغههای سازههای مختلف
برای اتصال دیوارها به ستون
برای اتصال دیوارها به سقف و کف
ضرورت اجرای وال پست در ساختمان ها پس از زلزله کرمانشاه
زلزله کرمانشاه به خوبی نشان داد که نوساز یا قدیمی بودن ساختمان به تنهایی در مقاوم بودن آن نقشی ندارد. متأسفانه بسیاری از بناهای نوساز این منطقه نیز با بروز زلزله به طور کامل تخریب شدند. این حجم از آسیب و خسارت نشاندهنده ضعف در ستونها و اسکلت ساختمان و همچنین ضعف در مقاوم سازی دیگر المانها از جمله دیوارها است. از این رو، به دنبال این حادثه ناگوار، استفاده از انواع وال پست برای مقاوم سازی سازهها، ضرورت بیشتری یافت.
هر چند بکارگیری وال پست برای مقاوم سازی و یکپارچه سازی دیوارها، به معنای عدم ایجاد ترک هنگام بروز حادثه نیست، اما بدیهی است که با استفاده از آن میتوان آسیب وارده را از ریزش و خرابی صد در صدی به ایجاد ترکهایی مختصر در دیوارها تقلیل داد.
انواع وال پست کدام است؟
وال پستها انواع گوناگونی دارند و با توجه به بودجه در نظر گرفته شده، نوع کاربری ساختمان و… می توان مناسبترین نوع را برای اجرا در ساختمان انتخاب نمود. در ادامه شما را با کاربردیترین انواع وال پستها در صنعت ساخت و ساز آشنا خواهیم کرد.
والپستهای ساخته شده با مقطع IPE چیست؟
به عنوان اولین نوع وال پست که کاربرد فراوانی دارد، میتوان به وال پست با مقطع IPE اشاره داشت. این نوع از وال پست از فولاد مقاوم نورد سرد یا گرم ساخته میشود و معمولاً متشکل از 4 قطعه نبشی یا ناودانی است. این قطعه فولادی به عنوان وادار قائم میانی و کناری مورد استفاده قرار میگیرد و اجرای آن در دیوارهایی با طول 4 متر و بیشتر، الزامی است. وال پست با مقطع IPE هنگام بروز زلزله، امکان حرکت دیوار در صفحه خود را فراهم میسازد. در واقع این قطعه، دیوار را از قاب جدا میکند و به کمک اتصالات کشویی، لغزش دیوار را بدون احتمال ریزش و خرابی میسر مینماید.
وال پست با مقطع ناودانی چیست؟
نوع دیگری از انواع وال پست دارای مقطعی تشکیل شده از پروفیل ناودانی (U شکل) هستند. این نوع والپست شرایطی را فراهم میکند تا دیوار توسط مصالحی مانند یونولیت یا پشم سنگ، از قاب جدا شود و به این ترتیب امکانی برای حرکت آزادانه دیوار هنگام وارد آمدن نیروهای جانبی آسیب زننده، فراهم گردد. این وال پست در دو نوع ممتد (پیوسته) و منقطع، بنابر شرایط، مورد استفاده قرار میگیرد. به طور معمول هنگامی که اهمیت سازه بالا باشد (برای مثال در بیمارستانها)، از وال پست ناودانی ممتد استفاده میشود تا احتمال آسیب و حتی ترک خوردگی دیوارها به حداقل برسد. در مواردی که اهمیت بنا کمتر باشد، استفاده از نوع منقطع در اولویت قرار میگیرد. خوب است بدانید این نوع وال پست در مواردی به عنوان وادار قائم نیز بکار میرود.
یکی از مزایای استفاده از وال پست با مقطع U شکل، عدم نیاز به نصب نبشی است. این نوع وال پست از طرفی امکان حرکت دیوار را در صفحه خود فراهم میکند و از طرفی فضایی برای نصب مصالح متراکم ایجاد مینماید. به همین دلیل هنگام به کارگیری آن، نیازی به نصب اتصالات دیگر همچون نبشیها نخواهد بود. همچنین استفاده از این نوع وال پست، نصب میلگردها را نیز آسانتر میسازد.
آشنایی با نکات اجرایی وال پست
از جمله نکات اجرایی که در آیین نامه 2800 لحاظ شدهاند، به قرار زیر هستند:
· اگر دهانه دیوار بیشتر از 4 متر باشد، اجرای وادار قائم ضروری است.
· در صورتی که دیوار دارای ارتفاعی بیش از 3.5 متر از تراز کف باشد، اجرای وادار افقی الزامی است.
· قبل از بتن ریزی سقف، در محل اجرای نگهدارنده دیوار باید بیس پلیت زیر ورودی تیر بتنی اجرا شود.
· به هنگام اجرای والپست یا وادارهای میانی و انتهایی ، سایز بال وال پست های میانی و انتهایی سرتاسری باید حداقل 5 سانتیمتر با ضخامت ورق حداقل 2 میل و سایز بال ناودانی های منقطع حداقل 7 سانتی متر با ضخامت ورق 7 میل باشد که تمام مقاطع شرکت سازه بستر آروشا از این استاندارد برخوردار هستند .
دیوارهایی که برای ساختمانهای مسکونی و اداری استفاده میشود عموماً از نوع دیوارهای غیرباربر است و عمدتاً برای تحمل بارهای ناشی از فشار و … نمیباشند. هدف اصلی استفاده از این دیوارها برای پارتیشنبندی ساختمان میباشد.
دیوارهای تقسیم یا غیرباربر باید بار و وزن خود را تحمل کنند. در گذشته اجرای دیوارهای داخلی و پیرامونی دارای نقصهای زیادی بود که از جمله آن نواقص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عدم استفاده از تسلیحات در زمان دیوارچینی یکی این نواقص بود که سبب میشد دیوار در تکانشها و زلزلهها دچار ریزش و ترکخوردگی و شکمدادن شود.
اتصال مستقیم به اسکلت ساختمان از دیگر نقصهای اجرای دیوار در گذشته بود، اینگونه اتصال سبب میشد تا دیوار تحت تاثیر مستقیم از اسکلت اصلی باشد، بهطوریکه با ایجاد کوچکترین لرزهها و تکانشها دیوار نیز دچار خرابیهای زیادی میشد.
استفاده از مصالح سنگین که باعث بالا رفتن وزن مرده ساختمان میشد.
اما امروزه آییننامهها راهکارهایی ارائه داده است که انجام آن یک الزام میباشد و سبب شده تا این نواقص برطرف گردد. برای این منظور پیوست ششم آیین نامه 2800 اقدام به معرفی المانها و راهکارهایی کرد که یکی از این راهکارها استفاده از وادارها، وال پستها و میلگرد بستر بود.
وال پست در واقع یک قاب برای دیوار میباشد که باعث اتصال غیرمسقیم دیوار به ستون و سقف میشود و در عین حال این المان طوری طراحی شدهاست که امکان حرکت آزاد محدود در داخل قاب برای دیوار فراهم میگردد. استفاده از وال پست، تاثیر تکانهای اسکلت ساختمان را به دیوار کم میکند تا در زمان بروز زلزله دیوارها استقلال خود را حفظ کنند و کمتر دچار فروریزش و ترکخوردگی گردند. در کنار این المان از میلگرد بستر برای تسلیح بیشتر دیوار استفاده میشود تا دیوارچینی استاندارد با عملکرد و ایمنی بالایی داشتهباشیم.
وال پست جدید و سنتی
اما در ابتدای روی کار آمدن و استفاده از وال پستها، نصب و راهاندازی آنها دارای مشکلاتی بود. به همین دلیل اصلاحات و تکاملاتی در آیین نامهها رخ داد تا نحوه استفاده از وال پستها را بهتر کند. اصطلاحاً در ابتدا این المان به صورت سنتی نصب و استفاده میشد و چون نصب آنها دارای مشکلاتی بود، روشهای جدید روی کار آمد و روشهای قدیمی کنار رفت.
وال پست جدید برخلاف نوع سنتی دارای وزن کمتری است که بسیار مهم میباشد. در گذشته از میلگردهای سنگین برای نصب وال پست استفاده میشد که وزن آن زیاد بود و باعث میشد تا وزن کلی سازه بالاتر رود. اما وال پستهای جدید چه نوع سرتاسری و چه نوع منقطع آن از ورقهای فلزی با ضخامت کمتر تولید میشود و وزن زیادی ندارد.
در نوع سنتی وال پستها میزان بال والپست که دیوار در داخل آن قرار میگرفت کم بود و سبب میشد تا امکان حرکت آزاد در داخل قابل محدودتر باشد. اما در نوع جدید میزان بال این المان بیشتر است و دیوار در داخل آن قرار میگیرد و امکان حرکت در داخل قاب برای آن بیشتر فراهم میباشد.
از دیگر معایب استفاده از روش سنتی این بود که اتصال والپست به سقف به صورت کشویی یا تلسکوپی نبود و عملاً تفاوتی ایجاد نمیکرد. اما در روش جدید داشتن اتصال کشویی در محل اتصال این المان به سقف یک ضرورت میباشد.
نصب سخت و طولانیتر از دیگر معایب روش سنتی تسلیح دیوار با این المان بود. این در صورتی است که در روش جدید وال پستها به راحتی در کارگاه تولید و سپس به محل پروژه منتقل و در زمان اندکی نصب میشوند.
هزینههای نصب و اجرا و مواد اولیه کمتر باعث میشود تا وال پستهای جدید بسیار مقرون به صرفهتر باشند.
در انتها باید گفت
که استفاده از المانهای تسلیح دیوار امری ضروری در ساختمانسازیهای امروز است و باید با استفاده از مدرنترین و با کیفیتترین روشها این کار انجام شود. مردم ایران همواره شاهد زلزلههایی در کشور بودهاند که برخی از آنها یادآور خاطراتی است که ما را میرنجاند و نکته اینجاست که این امر یک بدیهی است که در آینده باز هم شاهد این گونه حوادث خواهیم بود و ما را از این خاطرات تلخ گریزی نیست. اما میتوانیم با داشتن رویکردی آیندهنگر و خردمندانه اقداماتی انجام دهیم و الزاماتی را رعایت کنیم تا در روزهای سخت شاهد خسارات کمتری باشیم. یکی از این منابع برای اطلاع از الزامات ساخت ایمن، آیین نامه 2800 و پیوست ششم آن است که در این مقاله به بررسی برخی از المانهای نام برده شده در آنها به صورت مختصر اشاره کردیم.
نبش (وال پست سنتی ) از نظر اقتصادی به صرفه تره یا وال پست جدید
در این ویدئو خواهید دید :
چهار نکته در مورد نعل درگاه :
نکته اول : نعل درگاه را چقدر روی دیوارهای مجاور امتداد بدهیم؟
توجه شود که نعل درگاه باید حداقل به اندازه ۳۵ سانتی متر یا یک دهم دهانه هرکدام که بیشتر روی دیوارهای اطراف بنشیند
(مبحث هشتم بند۸-۳-۱-۱۲ صفحه ۲۷ )
طول تکیه گاه تیر نعل درگاه در هر طرف بایستی حداقل ۳۵ سانتی متر یا یک دهم طول دهانه هر کدام بیشتر است در نظر گرفته شود.
بنابراین اگر طول دهانه ای که میخواهیم نعل درگاه را بگذاریم کمتر از ۳/۵ متر بود باید از هر طرف ۳۵ سانتی متر روی دیوار امتداد یابند و اگر طول دهانه بیشتر از ۳/۵ متر بود باید به اندازه یک دهم دهانه از هر طرف امتداد یابد.
توجه شود اگر نعل درگاه به اندازه کافی روی دیوارها امتداد نیابد ممکن است در آینده دچار خیز شود و ترکهایی روی دیوار بالای نعل درگاه ایجاد شود.
نکته دوم : اگر جای کافی برای امتداد نعل درگاه روی دیوارهای مجاور نبود چکار کنیم؟
در موارد خاصی طول نعل درگاه زیاد است مثلا ۵ متر برای جلوگیری از خیز نعل درگاه طبق ایین نامه باید حداقل ۵۰ سانتی متر از هر طرف نعل درگاه امتداد یابد ولی روی دیوارهای اطراف این فضا وجود ندارد. این اتفاق در پنجره هایی که طول زیادی دارند معمولا مشاهده میشود در این جور موارد باید نعل درگاه را با استفاده از قیدهایی به تیر یا ستونهای اطراف آن مهار کنیم . برای اجرای نعل درگاه از وال پست انتهایی U شکل یا همان وادار انتهایی باید استفاده شود که حداقل ضخامت ورق باید 2 میل از گرید st37 فولاد مبارکه باشد
نکته سوم : زدن ضدزنگ به نعل درگاههای فلزی ( وال پست انتهایی U شکل یا همان وادار انتهایی )
الزام است نعل درگاهها به خصوص نعل درگاههایی که بالای چهارچوب دربهای اتاقها قرار میگیرند ضدزنگ بخورند چون روی این نعل درگاها گچ کشیده میشود که اولا گچ خاصیت خورندگی زیادی دارد و ممکن است در طول زمان باعث پوسیدگی نعل درگاه شود و ثانیا در اثر نعل درگاه زیر گچ قطعا زنگ میزند و میتواند باعث افتادن رنگ زرد زنگ روی دیوار گچی در سالهای بهره برداری شود که منظره ی خوبی ندارد و نشان از ضعف مجری میباشد
نکته چهارم : عدم استفاده از چهارچوب فلزی دربها به جای نعل درگاه
بعضا در برخی پروژه ها مشاهده کردم که بالای دربهای اتاقها سفال یا بلوک یا اجر مستقیما روی چهارچوب دربها چیده شده است این) روش در ساختمانهایی که مجری و پیمانکار ضعیف دارند به وفور یافت میشود) که کاملا غلط است زیرا وزن دیوار روی چهارچوبها قرار میگیرد و کلا فلسفه نعل درگاه که تحمل وزن دیوار بالای آن است را از بین میبرد و در دراز مدت باعث تغییر شکل چهارچوب میشود و ممکن است در انتهای ساختمان دربهای اتاقها در این چهارچوبها جا نرود و در نصب آنها با مشکل مواجه شویم
برای اجرای نعل درگاه از وال پست انتهایی U شکل یا همان وادار انتهایی شرکت سازه بستر آروشا که حداقل ضخامت ورق 2 میل از گرید st37 فولاد مبارکه می باشد .
اجرای نعل درگاه طبق بند مبحث هشتم آئین نامه
پ۶-۱-۴-۲-۸- اجرای نعل درگاه و نصب پنجره
در شرایطی که دیوارها دارای درب یا پنجره ،باشند اجرای نعل درگاه و نصب پنجره یا درب باید با رعایت جزئیات مشابه شکلها انجام شود برای بازشوهای بزرگتر از ۲/۵ ،متر نیاز به اجرای وادار و نعل درگاه در کنار بازشو میباشد در بازشوهای کوچکتر از این ،اندازه در صورتی که از چهارچوب فلزی مناسب که پاسخگوی بارهای وارده باشد استفاده شود و المانهای مسلح کننده دیوار به قاب متصل شوند (میتوانند جوش داده شوند ). احتیاجی به تعبیه وادار در کنار بازشو نمیباشد در غیر این صورت باید برای این دهانه ها نیز وادار تعبیه نمود .
نکته اجرایی وال پست جانپناه :
طبق بند مبحث هشتم آئین نامه
۶-۴-۱-۶- جان پناه
حداقل ارتفاع جانپناه با توجه به ضوابط آتش نشانی 1.2 متر است. در این حالت مناسب است که ستون هاي پیرامونی بام، تا ارتفاع 1.35 متر بر روي بام ادامه پیدا کنند. این ارتفاع براي مهار لرزهاي جانپناه است. در فاصله بین ستون ها در صورت نیاز با اجراي وادار، طول آزاد دیوار کوتاه شده و دیوار جانپناه بین وادارها باید به نحو مناسبی جهت تحمل بارهاي خارج صفحه مسلح شود.
آیا نیازی به اجرای والپست در جانپناه هست؟
روی ستونکهای بام نیز طبق آئین نامه مهار لرزه ای با استفاده از والپست های انتهایی و میانی ( وادار انتهایی یو و وادار میانی اچ ) ] میلگرد بستر اجرا می شود ولی نیاز به جداسازی توسط یونولیت نیست .
یک روش دیگر برای مهار لرزه ای جان پناه استفاده از میلگردهای مسلح کننده قرار گرفته در دیوار و مهار شده در دال سقف (وادار بتنی )در فواصل ۱ متر مانند شکل زیر میباشد.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.